Wykład w terenie

Spacerem przez historię rabczańskiej architektury poprowadziła nas Agnieszka Fudali, architekta z instytutu Architektury i Urbanistyki PPWSZ w Nowym Targu. Spacer, który odbył się 24 czerwca, bardzo przypadł do gustu słuchaczom (o czym mogą świadczyć zapytania o kontynuację tego typu spotkań w przyszłości), dla których rabczańska architektura uzdrowiskowa nie jest obojętna. 

Prelegentka omówiła w terenie konstrukcje, style i zdobnicze detale willi „Pod Aniołem”, „Scholastyki”, „Trzech Róż”, „Lubonia”, „Orła”, „Warszawy”, „Liliany” oraz „Antoniny”. Inne budynki, nieco oddalone od ścisłego centrum zdroju, jak m.in. „Kościuszko”, „Tadeusz”, „Katarzynka” oraz „Jutrzenka” i „Kadenówka” zaprezentowane zostały za pomocą prezentacji multimedialnej w drugiej, stacjonarnej części spotkania.

Agnieszka Fudali podzieliła architekturę Rabki ze względu na trzy okresy rozwoju miasta. Faza I dotyczy budynków powstałych w latach 1860-1890, czyli tych najstarszych którym prelegentka poświęciła najwięcej uwagi i cały niemal spacer. Fazę II (lata 1891-1917) oraz fazę III (lata 1918-1939) przedstawiając za pomocą slajdów, co tylko wzmogło ochotę na kolejny wykład w terenie.

To krótkie popołudniowe spotkanie po raz kolejny dowiodło, że Rabka ma wiele niewykorzystanego potencjału, którego sami rabczanie zdają się nie dostrzegać. Wartość estetyczna elewacji takich budynków jak willa „Warszawa” czy „Antonina” są „niewidzialne” do póki ktoś ich nie wskaże i nie nazwie.

W trakcie spotkania został poruszony problem niszczenia i popadania w ruinę zaniedbanych budynków centrum miasta. Jest to bolączka wielu miejscowości nie tylko Rabki (podobny stan rzeczy spotkać można w Szczawnicy czy Zakopanem), z którą zmagają się prywatni właściciele i lokalne samorządy. Najczęstszym problemem jest zmiana wyglądu elewacji, a także układu pomieszczeń wewnątrz budynku. Kolejną wartą poruszenia kwestią jest ilość i zarazem znikoma wartość artystyczna przeróżnych billboardów i banerów, którymi obwieszane są zabudowania willowe, traktowane niekiedy jako tablice ogłoszeń i słupy reklamowe o korzystnej lokalizacji np. willa „Scholastyka” i „Trzy Róże”. Na tym tle w Rabce wyróżnia się willa „Katarzynka” przy ulicy Poniatowskiego.

tekst: Katarzyna Ceklarz