Przekazane Uniwersytetowi Jagiellońskiemu zbiory odnalezione zostały w 1998r. W Smithsonian Institution z Medical Intelligence Section of The United States' Surgeon General's Office, gdzie trafiły z Departamentu Wojny USA, który przejął je 13 lutego 1947r., po przywiezieniu ich, wraz z innym dokumentami, z Bawarii. Odzyskane materiały pozwoliły na rozpoczęcie nowego etapu prac nad niemieckimi badaniami antropologicznymi prowadzonymi na Podhalu. Szczególnie w prace te zaangażowały się dr Stanisława Trebunia-Staszel z Instytutu Etnologii i Antropologii Kulturowej UJ, sekretarz Rady Naukowej Związku Podhalan oraz dr Małgorzata Maj, wicedyrektor Instytutu Etnologii i Antropologii Kulturowej UJ.

I właśnie panie Stanisława Trebunia-Staszel i Małgorzata Maj były gośćmi Stowarzyszenia Kulturowy Gościniec, które wraz z Miejskim Ośrodkiem Kultury w Rabce zorganizowało wykład pt. ”Nazistowska antropologia”. Spotkanie, na które przybyło ponad 70 osób okazało się niezwykle ciekawym i można się było wiele dowiedzieć o antropologii jako takiej, o tym jak przebiegały badania, jakie im przyświecały cele oraz jakie z tego można wyciągnąć wnioski. Można było usłyszeć kilka ciekawych tez, m.in., że były to badania prowadzone w sposób naukowy, z prawidłową metodologią obowiązującą w latach 40-tych, chociaż ich wyniki miały być, niestety, wykorzystane do ideologicznej segregacji rasowej, a nawet eksterminacji niepożądanych grup społecznych. Prowadzone badania antropologiczne były tylko fragmentem szeroko zakrojonej akcji prowadzonej przez Instytut Niemieckich Prac na Wschodzie ("Ostinstytut"), która miała obejmować swym zasięgiem całą Generalną Gubernie. Co jest szczególnie ciekawe, dla najnowszej historii Podhala, dotychczas nie znaleziono powiązania pomiędzy nimi a akcją Goralenvolku - niemieckiej akcji germanizacyjnej w czasie II wojny światowej na terenie przedwojennego powiatu nowotarskiego w latach 1939-1944. Według zachowanych dokumentów, antropolodzy niemieccy nie przypisywali Góralom szczególnych cech, mających wywyższać ich względem innych Polaków (chociaż tutaj badania nad oryginalnymi dokumentami ciągle trwają). Ciekawe też są wyniki obserwacji kulturowych prowadzonych przez naszych Gości, które aktualnie skupiają się na dotarciu do jak największego grona żyjących osób, które  przebadane były w dzieciństwie przez Niemców. Okazało się, iż ludzie ci w większości wyparli ze swojej pamięci fakt tych wydarzeń i sami ze zadziwieniem stwierdzają, że mówią o tym po raz pierwszy w swoim życiu.

Podczas wykładu prezentowane były zdjęcia,  wśród których znalazły się zdjęcia wcześniej nie publikowane. Szczególnie interesujące były te, które odnosiły się do Rabki lub o to podejrzewane. Bardzo ciekawe dla słuchaczy było także poznanie samego warsztatu pracy, problemów z jakimi spotykają się badacze w swoich dociekaniach, ciekawostek z tym związanych, choćby takich, że materiał badawczy zarchiwizowany w formie cyfrowej zajmuje 3 terabajty i trzeba było zakupić specjalny sprzęt, który zdołał to wszystko pomieścić i przetworzyć.

Więcej zdjęć ze spotkania w >> Galerii.
Prezentujemy zdjęcia związane z Rabką z archiwum Instytutu Etnologii i Antropologii Kulturowej UJ. Jeżeli rozpoznacie osoby ze zdjęć, prosimy o kontakt.  
Galeria zdjęć archiwalnych przekazanych nam przez Instytut Etnologii i Antropologii Kulturowej UJ
O tym spotkaniu także na stronie  Urzędu Miasta >>  kliknij tutaj