Bez skrofułów. Choroby społeczne w PRL
9.06.2023, Sala Miejskiej Biblioteki Publicznej w Rabce-Zdroju

Wykład prof. IH dr hab. Eweliny Szpak z Instytutu Historii Polskiej Akademii Nauk w Warszawie dotyczył społecznego problemu choroby Polskiej Rzeczypospolitej Ludowej (PRL). Społeczeństwo polskie po II wojnie światowej zmagało się z licznymi problemami zdrowotnymi, spośród których jednym z najważniejszych była gruźlica. W związku z palącą potrzebą terapii gruźlicy w Rabce zorganizowano ponad dwa tysiące miejsc leczniczych dla dzieci, zmieniając przy tym oblicze miejscowości – jej strukturę społeczną, liczbę ludności, a także krajobraz kulturowy. Z tego względu temat wykładu wpisuje się w 70. rocznicę uzyskania przez Rabkę praw miejskich.

Czy (i jak) w PRL-u radzono sobie z gruźlicą i innymi chorobami zakaźnymi? Dane przedstawione podczas odczytu jasno wskazują na poważne trudności. Lecznictwo chorób zakaźnych w PRL, w porównaniu np. z sąsiednią Czechosłowacją, pozostawało w tyle. Pomimo heroicznej nieraz pracy kadry medycznej, istniało wiele przeszkód, zarówno w organizacji służby zdrowia, jak i na szczeblu lokalnym. Uwarunkowania społeczne, w tym nieufność do działań władzy, ale także do samej medycyny, stanowiły olbrzymią barierę w realizacji założonych celów. Mimo to, dzięki akcji szczepień przeciwko gruźlicy, do której sukcesu przyczynił się także pracujący w Rabce prof. Jan Rudnik, udało się w latach 70. XX w. opanować sytuację.

Jan Ceklarz