Jestem idealistką i
pozytywistką, wierzę w możliwość rekonstruowania rzeczy z przeszłości,
które nie powinny zniknąć. Na przykład neon "Gazda" piękny
modernistyczny neonowy napis na jednym ze sklepów w Rabce. Ten neon
powinien znowu świecić! – powiedziała w 2010 roku,
w wywiadzie dla Stowarzyszenia Kulturowy Gościniec Paulina
Ołowska. Niespełna trzy lata później, słowa te obróciły
się w czyn, sprawiając, że w Rabce znowu zrobiło się ładniej. Mówię
znowu, ponieważ nie jest to pierwsza akcja Pauliny w naszym mieście.
Artystkę mogliśmy poznać obserwując, jak z pomocą młodzieży,
odnawia fasadę budynku Teatru Lalek „Rabcio”, tworząc na
jej powierzchni mural nawiązujący do przedstawianych wewnątrz
spektakli dla dzieci. Wtedy inspiracją były grafiki z plakatów
autorstwa Jerzego Koleckiego.
1 lutego 2013 roku, rabczanie mogli
uczestniczyć w kolejnej odsłonie poczynań artystki, której udało
się zrealizować plany z 2010 roku. Neon „Gazda” znowu zaświecił!
Zapłonął tą samą krwistoczerwoną barwą co w 1962 roku, kiedy
otwierano, największy wówczas w Rabce, dom handlowy. Paulina
wielokrotnie powtarzała, że traktuje neony jako rodzaj miejskiej rzeźby.
Od teraz Rabka w samym centrum ma swoją rzeźbę, wykonaną ze
szklanych rurek i wypełniającego je gazu, a pusty szkielet napisu
przestał straszyć. Stało się to możliwe dzięki przychylności właściciela
budynku p. Ryszarda Steskal oraz Stowarzyszenia Piękne Neony.
Odpaleniu neony towarzyszył krótki wykład, połączony z prezentacją
multimedialną, na temat historii świetlnych reklam, a z głośników
płynęła muzyka z lat 50. i 60. Znalazło się także „coś
dla ciała” – przekąski ufundowane przez Cukiernie
„Steskal”, oraz coś dla ducha – pokaz sztucznych
ogni rozświetlający niebo nad „Gazdą”.
Katarzyna Ceklarz
Odpalenie neonu odbyło się pod patronatem
Stowarzyszenia Kulturowy Gościniec.
Kilka słów o organizatorach:
Stowarzyszenie Piękne Neony:
Istnieje od 2005 roku, w jego skład wchodzą artyści oraz kuratorzy
(m. in Maurycy Gomulicki, Łukasz Gorczyca, Paulina Ołowska, Robert
Jarosz), a także entuzjaści starych neonów. Zakres działalności
stowarzyszenia to prowadzenie archiwum związanego ze starymi neonami
oraz aktywne starania mające na celu rekonstruowanie istniejących
jeszcze oryginalnych neonów z lat 60' oraz 70'.
Robert Jarosz:
Badacz kultury, wydawca i twórca prywatnego Archiwum TRASA W-Z,
poświęconego kulturze popularnej lat 1956-1989. Wydał książkę
"Generacja", prezentującą twórców, miejsca i wydarzenia, które
fundowały tożsamość kultury alternatywnej, będącą jednocześnie
dokumentacją warszawskiej sceny punk.
Paulina Ołowska:
artystka multimedialna, od wielu lat organizuje wydarzenia kulturalne
związane z przywróceniem wartości estetycznej zapomnianych miejsc. W
2006 roku wraz z Fundacją Galerii Foksal odnowiła kultowy neon
"Siatkarka" na pl. Konstytucji w Warszawie. Od 2007 roku mieszka w
Rabie Niżnej koło Rabki-Zdrój, gdzie w 2010 zaprojektowała wraz z
Jerzym Koleckim fasadę teatru lalek "Rabcio". W 2011 zaprezentowała
wystawę "Cafe Bar" w Muzeum Narodowym w Krakowie.
Piekarnio-Cukiernia-Delikatesy Ryszard Steskal Spółka Jawna
Jest rodzinną firmą mieszczącą się w Jabłonce. Przedmiotem działalności spółki jest piekarnictwo ,cukiernictwo, oraz handel hurtowy i detaliczny artykułami spożywczymi. Historia firmy Steskal sięga 1975 roku , czyli może się szczycić ponad 35 letnią tradycją. Wypieki można nabyć w marketach sieci STESKAL na specjalnie wydzielonych stoiskach piekarniczo-cukierniczych w Jabłonce, Czarnym Dunajcu, Nowym Targu i Rabce oraz w firmowych punktach sprzedaży na terenie całego Podhala. Spółka jest właścicielem Domu Handlowego "GAZDA" od 1995 roku