Człowiek głęboko w naturze
pierwszy z cyklu wykładów "Światopoglądy" 

16 kwietnia wykładem "Człowiek głęboko w naturze" rozpoczęliśmy nowy cykl wykładów pod wspólny tytułem "Światopoglądy". Spotkania mają na celu przybliżenie różnych postaw życiowych, prezentowanych przez osobistości m.in. ze świata nauki, kultury i filozofii.

Naszym pierwszym gościem był Jacek Bożek, ekolog, zastępca przewodniczącego Państwowej Rady Ochrony Środowiska, założyciel i prezes Klubu Gaja z Bielska Białej.

Ziemia Moim Ciałem, Woda Moją Krwią, Powietrze Oddechem, Ogień Siłą Mą - zaśpiewał na rozpoczęcie swojego wykładu Jacek Bożek. W sali Galerii "Pod Aniołem" wykładu wysłuchało kilkanaście osób, w tym pani burmistrz Ewa Przybyło. Liczyliśmy także na obecność młodzieży, rabczańskich ekologów, a także Radnych, ale niestety, pewnie mieli inne zajęcia... a szkoda, gdyż właśnie ekologia jest w Rabce w ostatnim czasie jednym z głównych tematów dyskusji, spotkań i konferencji, na których wszyscy podkreślają rolę edukacji ekologicznej. A gdy pojawia się możliwość spotaknia z osobą, dla której działania proekologiczne są chlebem powszednim, zjawia się garstka słuchaczy.  

W świadomości współczesnych ludzi drzewo to producent niezbędnego dla nas tlenu. W ekologicznych dyskusjach przytaczane są liczby obrazujace ile tlenu w przeliczeniu na człowieka produkuje jedno drzewo, ile dwutlenku węgla wyemitowanego z domków jednorodzinnych takie drzewo przerobi. Nie należy więc tych drzew wycinać. Są nam, ludziom niezbędne.
Rzeka powinna być czysta, gdyż my, ludzie pijemy z niej wodę, spożywamy ryby, które w niej żyją i chcemy od czasu do czasu w tej wodzie wykąpać się...
Zanieczyszczone powietrze dostaje się do naszych płuc, powodując wiele groźnych chorób. Zatem róbmy wszystko, aby to powietrze było czyste.  
Z takiego punktu widzenia ekolodzy to może trochę wariaci, może nawet potrzebni, bo w końcu ktoś o to czyste powietrze i zdrową żywność musi walczyć. Tylko czasem przeszkadzają, gdy kupujemy świątecznego karpia i zawiniętego w foliową torebkę, jeszcze żywego niesiemy do domu. Tego samego karpia, którego na nasze świąteczne, bożonarodzeniowe stołu wproadziła... władza ludowa.  Albo gdy zwracają nam uwagę, że z naszego komina wali jakiś dziwny, kolorowy dym. Albo gdy protestują, gdy w niedzielne popołudnie, nad rzeczką myjemy nasz piękny samochód. 

Ale czy przyszło nam czasem do głowy, że może wartością jest drzewo samo w sobie? Że może ryba ma swoją wartość nie tylko jako smaczne, białe mięso? Że czysta rzeka potrzebna jest nie tylko nam, ludziom? Że powietrzem oddychają także inne organizmy i często są bardziej niż my wrażliwe na jego skład?

Ale takie głębokie zanurzenie się w naturę to nie tylko świadomość, że Ziemia jest dana nie tylko nam, ludziom. To także umiejętność prowadzenia dialogu z osobami mającymi bezpośredni wpływ na kierunki naszego rozwoju, na politykę, na tworzone prawo. I to na każdym szczeblu - od naszego domu, przez osiedle, gminę, po władze centralne. To także rozumienie właśnie tego nieco płytszego spojrzenia na naturę, które wynika z naszego przyzwyczajenia, z tradycji, z wyniesionego z domu wychowania. 

Tej wrażliwości na sprawy innych Jacek Bożek w dużej mierze uczył się w Rabce podczas długich i wielokrotnych pobytów w santorium wówczas zwanym "Pstrowski".

Tekst i foto Piotr Kolecki

Jacek Bożek - od roku 2014 zastępca przewodniczącego Państwowej Rady Ochrony Środowiska, założyciel i prezes Klubu Gaja. Z zawodu społeczny innowator (social enterprenuer). Ekspert w dziedzinie działań społecznych w obszarze ochrony środowiska i zwierząt. Odznaczony Krzyżem Oficerskim Orderu Odrodzenia Polski za budowanie społeczeństwa obywatelskiego (2011).

Ukończył wiele kursów w kraju i zagranicą dotyczących ekologii i działań społecznych m.in. River Basin Management Fellowship, German Marshall Fund of the United States (1994). Stypendysta rządu Nowej Południowej Walii w Australii, pracował w Rainforest Information Center. Stypendysta i członek międzynarodowego stowarzyszenia Ashoka Innovators for the Public (od 1997).

Współautor książek m.in. “Antologii praw zwierząt” (1995), "Jak uratować rzekę" (1997), "Save the River" (1997), "Człowiek i pies" (2003), „Ekologia wyzwaniem XXI wieku” (2011). "O zmienianiu świata Droga Wojowników Gai" (2013).

Laureat nagród indywidualnych i zbiorowych, otrzymał m.in. Nagrodę Polcul Niezależnej Fundacji Popierania Kultury Polskiej    za działalność kulturalną i ochronę środowiska (2000); honorowy tytuł Człowieka Roku Polskiej Ekologii za rok 2001 (2002); najwyższe odznaczenie Lasów Państwowych – Kordelasa Leśnika Polskiego za podejmowane działania Klubu Gaja na rzecz ochrony przyrody i prowadzenie programu edukacji ekologicznej „Święto Drzewa” (2008); odznakę honorową Ministra Środowiska – „Za Zasługi dla Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej” (2009); nagrodę „Shining World Hero Award” (2010). "Zielony Czek w kategorii Edukacja Ekologiczna Dzieci i Młodzieży" (2014). "Nagroda Pracy Organicznej w Ochronie Środowiska im. Wojciecha Dutki" (2014).