Dr Urszula Janicka-Krzywda
-
Urszula Janicka-Krzywda w stroju spiskim .
|
etnograf, długoletni pracownik Muzeum Etnograficznego w Krakowie, autorka licznych artykułów i publikacji m.in. Rok Karpacki, Obrzędy doroczne w Karpatach Polskich (1988), Niespokojne Karpaty czyli rzecz o zbójnictwie (1986), Patron – Atrybut – Symbol (1993), oraz wiele artykułów w „Wierchach” i kwartalniku „Tatry”, Przewodnik Beskidzki Studenckiego Koła Przewodników Górskich SKPG z Krakowa.
Dr. Janicka-Krzywda , w oparciu o własne etnograficzne badania, w wykładzie pt. Magia w pasterstwie, przedstawiła słuchaczom szereg magicznych zwyczajów i obrzędów niezbędnych podczas wypasania owiec na hali. Jest to tym bardziej godne zainteresowania, iż badania na temat magii uchodzą w etnografii za najtrudniejsze, gdyż w świadomości badanych respondentów aby magiczne formuły działały muszą pozostać tajemnicą. W przypadku zdradzenia sekretu następuje utrata mocy danego zaklęcia czy też jego działania. Niemniej prelegentce udało się zgromadzić obszerne materiały na ten temat – być może wykorzystując osobisty, kobiecy urok. Podczas wykładu można się było dowiedzieć m.in. jak postępowano w przypadku rzucenia czaru, do czego potrzebny był pies na hali, jak leczyło się ukąszenie żmii, jak chroniło bacówkę, stado owiec oraz samych pasterzy przed złym urokiem i czarną magią. Ciekawostką może być również fakt, że na progu XXI wieku, niektóre z pradawnych magicznych postępowań i sposobów myślenia, nadal funkcjonują i są przekazywane kolejnym pokoleniom pasterzy.
|